Transit Rejimi Gümrük İşlemleri

Transit Gümrük İşlemleri Hangi Eşyalara Uygulanır?

Gümrük Kanunu 84. Maddeye göre;

1) Transit Gümrük İşlemleri;

a) İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş,

b) İhracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış,

eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki bir noktadan diğerine taşınmasına uygulanır.

Hangi Noktalar Arasında Gerçekleşir?

2) Gümrük idareleri, bu rejime tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;

a) Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,

b) Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye,

c) Türkiye’den yabancı bir ülkeye,

d) Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine,

taşınmasına izin verir.

Transit Taşımada Kullanılabilen Belgeler Nelerdir?

3) Bu rejime tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde taşınması;

a) Transit rejimi beyanı kapsamında,

b) TIR karnesi kapsamında,

c) Transit belgesi olarak kullanılan ATA karnesi kapsamında,

d) Kuvvetlerin Statüsüne Dair Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen form 302 kapsamında,

e) Posta kolileri dâhil olmak üzere posta yoluyla,

f) Yönetmelik ile belirlenecek hallerde,

g) Demiryolu ile taşımada CIM Taşıma Belgesi,

h) Büyük konteynerler ile taşımada TR Transfer Notu, Havayolu ve denizyolu ile taşımada eşya manifestosu kapsamında,

izin verilir.

Sonlanması ve İbrası

a) Bu rejime tabi tutulan eşya ve gerekli belgeler, rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak varış gümrük idaresine sunulduğunda, transit rejimi sona erer.

b) Hareket gümrük idaresindeki bilgi ve belgeler ile varış gümrük idaresindeki bilgi ve belgelerin karşılaştırılması sonucunda, transit rejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığının belirlenmesi halinde rejim ibra edilir.

Yetki

Gümrük Kanunu 84. Maddede transit gümrük işlemlerinde yetki konusuna değinilmiştir. Buna göre;

Bu rejimin uygulanmasında ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi eşyanın taşınmasına ilişkin olarak Bakanlıkça belirlenecek özel hükümler saklıdır.

Bakanlık, transit eşyanın cinsine, niteliğine ve taşımanın özelliğine göre veya Türkiye’nin uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, bu Bölümdeki madde hükümlerine bağlı kalmaksızın transit rejimine ilişkin düzenlemeler yapılması konusunda yetkilidir.

 Transit Rejimi Kapsamı

Gümrük Yönetmeliği 212. Maddede Transit Rejimi Kapsamı detaylı açıklanmıştır.

1) Transit rejimi;

• Ulusal transit rejimi,
• TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (TIR Sözleşmesi),
• Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşme,
• Geçici İthalat Sözleşmesi ve
• Kuvvetlerin Statüsü Hakkında Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme kapsamındaki

transit işlemlerini kapsar.

Asıl Sorumlu ve Yükümlülükler

Gümrük Kanunu 86. Maddeye göre;

1) Asıl sorumlu (Rejim hak sahibi);

Eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlüdür.

2) Asıl sorumlunun (Rejim hak sahibi) birinci fıkrada belirtilen yükümlülükleri saklı kalmak üzere;

Transit rejimine göre taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlüdür.

Rejim Hak Sahibinin Yükümlülükleri

Gümrük Yönetmeliği 221. Maddeye göre;

1) Rejim hak sahibi,

a) Teminat aranmayan haller ve teminattan vazgeçmenin uygulandığı durumlar saklı kalmak üzere, transit rejimine konu eşyaya ilişkin doğabilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere gerekli teminatı vermekle,

b) Kontrolden sorumlu yetkili makamlarca talep edildiğinde ve belirlenen süre içinde gerekli tüm bilgi ve belgeleri sunmakla ve gerekli tüm yardımı sağlamakla,

yükümlüdür.

2) Rejim hak sahibi ile rejim hak sahibi hesabına transit beyanında bulunanlar, beyannamede yer alan bilgiler ile beyanname eki belgelerin doğruluğu ve gerçekliğinden sorumludur.

Teminat

Gümrük Kanunu Madde 85’e göre,

1. Transit eşyası için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere teminat verilmesi zorunludur.

Ancak;

a) Havayoluyla,

b) Boru hattıyla,

c) Demiryoluyla, (ynt.222 basitleştirilmiş usulde demiryolu)

d) Denizyoluyla,

yapılan taşımalar için, yönetmelikle belirlenen haller dışında teminat aranmaz.

2. Teminat:

a) Tek bir transit işlemi için bireysel teminat,

b) Bakanlık tarafından izin verilmesi halinde, birden fazla transit işlemi için kapsamlı teminat,

şekillerinde olabilir.

3. Kapsamlı Teminat izni sadece;

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan,

b) Transit rejimini düzenli olarak kullanan veya gümrük idaresince bu rejime ilişkin yükümlülüklerini yerine getirebileceği belirlenen,

c) Gümrük veya vergi mevzuatını yönetmelikte belirlenen surette ihlal etmemiş olan,

kişilere verilir.

4. Güvenilirlik standartlarına sahip oldukları gümrük idaresince belirlenen kişilere indirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izni verilebilir.

İndirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izni için ayrıca;

a) Belirli bir sürede transit rejiminin doğru kullanımı,

b) Gümrük idareleri ile iş birliği,

c) Anılan kişilerin taahhütlerini yerine getirebilecek mali güce sahip olduklarını kanıtlaması,

gerekir.

5. Teminattan vazgeçme izni, Bakanlıkça yüksek risk içerdiği belirlenen eşyanın transit işlemlerinde uygulanmaz.

6. Bakanlık;

a) Özel durumlarda istisnai önlem olarak dördüncü fıkra hükümleri doğrultusundaki indirilmiş tutarda kapsamlı teminat uygulamasını,

b) Büyük ölçekli kaçakçılığa konu olabilecek eşya için kapsamlı teminat uygulamasını,

geçici olarak kaldırmaya yetkilidir.

Teminat konusu, Gümrük Yönetmeliği 222.Maddede ayrıca detaylandırılmıştır. Buna göre;

(1) Transit rejimi kapsamında taşınan eşya için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini garanti altına almak amacıyla teminat verilmesi zorunludur. Ancak;

a) Havayoluyla,

b) Boru hattıyla,

c) Denizyolu

c) 235 inci madde çerçevesinde basitleştirilmiş usulde demiryolu,

yapılan taşımalar için, yönetmelikle belirlenen haller dışında teminat aranmaz.

(2) Ortak transit rejimi çerçevesinde Bakanlıkça verilen kapsamlı teminat kullanma izni kapsamındaki teminatlar, ulusal transit işlemlerinde de kullanılabilir.

3) Bakanlıkça belirlenecek istisnai hallerde transit rejimine tabi eşya için teminat şartına bağlı olmaksızın memur refakati uygulanabilir.

4) TIR Sözleşmesi ve Türkiye’nin taraf olduğu diğer uluslararası anlaşma veya sözleşme ile öngörülen teminat şekillerinden biri de teminat olarak kabul edilebilir.

5) Transit rejiminde geçerli teminat uygulamaları,

• Teminat idaresi,
• Teminat türleri,
• Teminat belgeleri,
• Tefil ve basitleştirme izni kapsamında teminat

uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Beklenmeyen Hal ve Mücbir Sebepler

Gümrük Kanunu Madde 92’ye göre,

1) Transit eşya taşıyan seyir halindeki bir taşıtın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle yoluna devam edemediği durumlarda, bu husus gecikmeksizin en yakın gümrük idaresine bildirilir.

• Transit eşyanın, söz konusu taşıttan diğer bir taşıta aktarılması gümrük idarelerinin gözetimi altında yapılarak, bu durum bir tutanakla belgelendirilir.

2) Türkiye Gümrük Bölgesi içinde transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz.